علیرضا سمیعی اصفهانی؛ سارا فرحمند
دوره 28، شماره 118 ، شهریور 1401، ، صفحه 87-113
چکیده
جنگ در اوکراین، اگرچه به لحاظ ژئوپلیتیک، جنگ شمال-شمال و اروپا-محور به شمار میآید، اما در عمل درگیری «قدرت جهانی» است که حول محور فروپاشی پیشبینی شده هژمونی جهانی ایالات متحده متمرکز شده ...
بیشتر
جنگ در اوکراین، اگرچه به لحاظ ژئوپلیتیک، جنگ شمال-شمال و اروپا-محور به شمار میآید، اما در عمل درگیری «قدرت جهانی» است که حول محور فروپاشی پیشبینی شده هژمونی جهانی ایالات متحده متمرکز شده و آشکارا صلح آمریکایی را به چالش میکشد. در چنین شرایطی نگرش، رفتار و عملکرد بازیگران درگیر در جنگ، پیامدهای مهمی میتواند برای آینده سیاست جهانی درپی داشته باشد. از این رو نوشتار پیش رو می کوشد ضمن بررسی و تحلیل جنگ روسیه و اوکراین بر پایه روش آینده پژوهی و تکنیک سناریوپردازی به این پرسش اصلی پاسخ دهد که سناریوهای پیشروی جنگ روسیه و اوکراین چه خواهد بود؟ و این جنگ چه تبعات و پیامدهایی می تواند برای آینده نظم بین الملل درپی داشته باشد؟ با بهره گیری از این روش، نگارندگان مقاله براین باورند که چهار سناریو در سه دسته بندی می توان مطرح نمود: الف)سناریوی مطلوب از منظر روسیه؛ ائتلاف سیاسی- نظامی روسیه و چین؛ مهار آمریکا و ناتو و تغییر قواعد بازی بینالمللی؛ ب) سناریوی محتمل؛ الف) توافق صلح (با بازیگری کشورهایی چون، چین، ترکیه، اسرائیل، فرانسه) و تغییر نظم ساختار نظام بین الملل، ب) تداوم جنگ و استمرار تنش در نظم بینالمللی؛ ج) سناریوی ممکن؛ وقوع جنگ هسته ای. یافته های پژوهش نشان می دهد که جنگ اوکراین به عنوان نقطه عطف/محرک بر نظم بین الملل تأثیرگذار بوده و پساجنگ اوکراین، نظام بین الملل وارد عصر جدیدی خواهد شد. تأثیر این جنگ در سطح بین الملل، قطبی شدن بیش از پیش امنیت بین الملل و ژئوپلیتیک تر شدن سیاست بین الملل خواهد بود. این جنگ همچنین، سبب تقویت موقعیت رهبری ایالات متحده در سطح جهان، به هزینه شرکای اروپایی شده است.