شواهد موجود حاکی از فقدان هرگونه درگیری جدی در شمالگان است، اما تلاش مسکو برای تقویت دارایی ها و مواضع نظامی خود در این منطقه از سوی محافل رسانه ای و سیاسی غرب به طور عمده به نظامی گری تعبیر ...
بیشتر
شواهد موجود حاکی از فقدان هرگونه درگیری جدی در شمالگان است، اما تلاش مسکو برای تقویت دارایی ها و مواضع نظامی خود در این منطقه از سوی محافل رسانه ای و سیاسی غرب به طور عمده به نظامی گری تعبیر شده است. با این همه، تأکید تمامی اسناد راهبردی روسیه بر انتفاع اقتصادی روسیه از منابع و مسیرهای ناوبری شمالگان است و به هیچ تهدید نظامی خاصی در این منطقه ارجاع نمی دهند. این نوشتار با هدف ارزیابی ماهیت حضور و گسترش نظامی مسکو در ناحیه شمالگان فدراسیون روسیه به منظور کشف نسبت آن با دو مقوله نوسازی نظامی و نظامی گری تدوین شده است. بنابراین پرسش محوری مقاله این است که آیا «ماهیت حضور و گسترش توانایی های نظامی روسیه در شمالگان طی یک دهه اخیر به طور عمده مبتنی بر نوسازی نظامی بوده و یا نظامی گری؟و چرا؟» پاسخ اولیه این بوده است که «ماهیت حضور و گسترش توانایی های نظامی روسیه در شمالگان طی یک دهه اخیر به دلیل اهداف راهبردی مسکو (شامل دفاع از حق حاکمیت این کشور در ناحیه شمالگان فدراسیون روسیه در برابر ناتو، حمایت از منافع اقتصادی و کشتیرانی و بهره مندی از آنها و رسمیت بخشیدن به نقش روسیه بهعنوان یک قدرت بزرگ) مبتنی بر نوسازی نظامی و نه نظامی گری بوده است». یافته های مقاله نیز با روش توصیفی-تحلیلی و توسل به دوگانه تدافعی-تهاجمی تحت رویکرد نظری نوواقعگرایی صورت پذیرفته است.
هرچند بحران اوکراین با ایجاد تنش میان روسیه-غرب و اعمال تحریمهای متقابل، نمایشهای نظامی و درگیریهای دیپلماتیک همراه بود، اما تأثیر چندانی بر سیاستهای فدراسیون روسیه در شمالگان و نظامیگرایی ...
بیشتر
هرچند بحران اوکراین با ایجاد تنش میان روسیه-غرب و اعمال تحریمهای متقابل، نمایشهای نظامی و درگیریهای دیپلماتیک همراه بود، اما تأثیر چندانی بر سیاستهای فدراسیون روسیه در شمالگان و نظامیگرایی روسی در این منطقه نداشته است. همزمان مسکو توانسته است، همکاری در شمالگان را بهرغم تنشهای کنونی با غرب کماکان در سطح مطلوبی حفظ نماید و روابط خود را با دیگر بازیگران منطقهای بهصورت همکاریجویانه گسترش دهد. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که «چرا رفتار روسیه در شمالگان بهرغم رقابت آن با ایالات متحده و غرب غیرمناقشهآمیز بوده و چرا احتمال وقوع تجربه اوکراین در شمالگان دور از واقع است؟» برای پاسخ به این پرسش، مولف با تدقیق در دو رویکرد نظری «وابستگی متقابل پیچیده» و «نوواقعگرایی» این فرضیه را به آزمون گذاشته است که برتری موضع روسیه در شمالگان و عدم تهدید جدی منافع آن در این منطقه از سوی دیگر قدرتها، بازی روسیه در شمالگان را متفاوت از سایر مناطق رقم زده است بهگونهای که کسب حداکثری منافع مسکو در شمالگان نیازمند همکاری و دستکم پرهیز از بروز تنش در این منطقه است. به همین جهت نیز بحران اوکراین بر فهم مسکو از شمالگان بهعنوان منطقه همکاری بینالمللی و صلح تأثیر چندانی نداشته است. یافتههای مقاله نیز که از نوع مقایسهای بوده و با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است، درستی فرضیه مقاله را تأیید میکند.
در نگاه نخست، همکاری مسکو و پکن در زمینه توسعه منابع انرژی و زیرساختهای حملونقل دریایی و ریلی در بخش روسی شمالگان همچون هدفی است که روسیه و چین میتوانند برای تحقق آن بهطور نزدیک با یکدیگر همکاری ...
بیشتر
در نگاه نخست، همکاری مسکو و پکن در زمینه توسعه منابع انرژی و زیرساختهای حملونقل دریایی و ریلی در بخش روسی شمالگان همچون هدفی است که روسیه و چین میتوانند برای تحقق آن بهطور نزدیک با یکدیگر همکاری داشته باشند و در اینخصوص منافع مکمل دارند. اما واقعیت این است که همکاری این دو کشور در شمالگان پیشرفت چندانی نداشته است و بهجز همکاری در طرح گاز طبیعی مایع در شبه جزیره یامال، هنوز نتایج واقعی چندانی برای عرضه وجود ندارد. بر این اساس، مقاله پیشرو در پی یافتن پاسخی برای این سؤال است که «چرا روسیه و چین بهرغم داشتن اهداف و منافع مشترک و نزدیک بههم در بهرهبرداری از منابع بخش روسی شمالگان، تاکنون نتوانستهاند به سطح پیشرفتهای از مشارکت و همکاری در اینخصوص دست یابند؟» تحلیل موقعیت و اهداف منطقهای و جهانی روسیه و چین بهمثابه دو قدرت بزرگ جهانی و شرایط حاکم بر سیاست بینالملل، نشان میدهد که دولتها و بهویژه قدرتهای بزرگ بهرغم برقراری روابط همکاریجویانه با یکدیگر، همواره نگران سهم خود از همکاری در مقایسه با سهم شرکایشان که عملا رقبایشان نیز محسوب میشوند، هستند. یافتههای مقاله نیز که از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و با روش تجزیهوتحلیل عّلی در چارچوب نظری واقعگرایی تدافعی انجام شده است، نشان میدهد که اصلیترین مانع در توسعه همکاری میان چین و روسیه در شمالگان، نگرانی متقابل این دو کشور از دستاوردهای بیشتر طرف مقابل است. راه غلبه بر این مانع نیز توسعه همکاری چین-روسیه در آسیای مرکزی و استفاده از ظرفیتهای دوستان مشترک همچون ایران خواهد بود.