2024-03-19T05:52:04Z
http://ca.ipisjournals.ir/?_action=export&rf=summon&issue=3702
فصلنامه علمی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
2322-3766
2322-3766
1394
21
92
جایگاه ترکمنستان در چشمانداز انرژی اتحادیه اروپا
هادی
آجیلی
مهناز
زارع
اتحادیه اروپا به دلیل محدودیتهای منابع انرژی و همچنین مشکلات دستیابی مطمئن و ارزان قیمت به آن به ویژه پس از روشن شدن این واقعیت که عامل انرژی میتواند به عنوان یک ابزار سیاسی از سوی روسیه به کار گرفته شود، بر آن است تا منابع انرژی و خطوط انتقال آنها و تنوعسازی مسیرهای واردات آن را به شکل جدیتری در عرصه سیاست بینالملل دنبال کند و دسترسی به منابع غنی گاز طبیعی و ایجاد بازارهای جدید را در راستای اهداف اقتصادی خود اعمال کند که طرح کریدور گاز جنوبی در حوزهی دریای خزر در راستای این سیاست انرژی قرار دارد. از سوی دیگر، برنامه راهبردی ترکمنستان تبدیل شدن به یک بازیگر استراتژیک در حوزه انرژی است و موقعیت جغرافیایی و ذخایر غنی گاز طبیعی و استراتژیهای آن در جهت تنوع بخشیدن به مسیرهای صادرات انرژی به ویژه در دوران رئیسجمهور دوم این کشور، زمینه را جهت همکاریهای گسترده بینالملی فراهم آورده است. در این میان سوالی که مطرح میشود این است که با توجه به سیاست انرژی جدید اتحادیه اروپا در عرصه سیاست خارجی، ترکمنستان چه جایگاهی در چشمانداز انرژی آن، خواهد داشت؟ لذا فرضیه پیشنهادی ما این است که با اجرای طرح کریدور گاز جنوبی، ترکمنستان از طریق مشارکت در خطوط لوله این کریدور در رقابت با روسیه در تأمین گاز اتحادیه اروپا ایفای نقش خواهد نمود. روش این نوشتار توصیفی – تحلیلی و بر مبنای نظریه وابستگی متقابل میباشد.
ترکمنستان
اتحادیه اروپا
گاز طبیعی
تاناپ
ناباکو و خط لوله ماورای خزر
2016
10
01
1
27
http://ca.ipisjournals.ir/article_22196_aacaa8ba1436a826344608c7691a665c.pdf
فصلنامه علمی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
2322-3766
2322-3766
1394
21
92
شبکه سلولهای تروریستی داعش در آسیای مرکزی
محمدرضا
دهشیری
شاهین
جوزانی کهن
آسیای مرکزی یکی از مناطق مورد توجه داعش برای شکل دهی به شبکه هواداری فرامرزی از سلولهای تروریستی با هدف انجام اقدامات تروریستی در مناطق نبرد در سوریه و عراق است. داعش تلاش نموده از بستر فضای مجازی و ابزارهای نوین ارتباطی آن از جمله شبکههای اجتماعی به ویژه تارنمای خود ساخته خلافتبوک در راستای جذب و آموزش افراد این منطقه و ایجاد شبکهای از سلول های تروریستی استفاده نماید. این مقاله تلاش مینماید چگونگی عملکرد داعش در بستر فضای مجازی و نیز نحوه به کارگیری شبکهای از سلولهای تروریستی در آسیای مرکزی را بررسی نماید. در پاسخ به این سوال که داعش چگونه به ایجاد شبکهای از سلولهای تروریستی در آسیای مرکزی مبادرت کرده است؟ نگارندگان معتقد هستند که داعش از طریق انتشار پیامهای تبلیغی خود در بستر فضای مجازی به جذب و آموزش نیرو و ایجاد شبکهای از سلولهای تروریستی در آسیای مرکزی مبادرت نموده است. در این مقاله پس از تبیین ابزارهای نوین ارتباطی داعش در بستر فضای مجازی، اهداف و مقاصد داعش در استفاده از فضای سایبر در جذب و آموزش افراد و ایجاد سلولهای تروریستی در آسیای مرکزی و راهبردهای مقابله با داعش در این منطقه واکاوی میشود.
داعش
شبکه هواداری فرامرزی
آسیای مرکزی
سلولهای تروریستی و خلافتبوک
2016
10
01
29
63
http://ca.ipisjournals.ir/article_22197_d3a6795ece7662f6acb59b4c96324ff5.pdf
فصلنامه علمی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
2322-3766
2322-3766
1394
21
92
تاثیر قدرت هوشمند بازیگران سازمان همکاری شانگهای و بریکس بر دینامیک سیکل قدرت
عنایتاله
یزدانی
سید محمد حسین
حسینی
سیستمهای پیچیده سایبری و دیپلماسی شبکهای که در عصر کنونی از اهمیت قابل توجهی برخوردارند، بهرهگیری از قدرت هوشمند و ابزارهای دیپلماتیک را برای بازیگران نوظهور و تاثیرگذار در عرصه روابط بینالملل ضروری ساخته است. در این میان همکاری بازیگران با یکدیگر و بهرهمندی از قدرت هوشمند در چارچوب سازمانها و ائتلافهای منطقهای و فرامنطقهای میتواند، تجدیدنظرطلبی در ساختار نظام بینالملل و تقابل با نظم هژمونیک را به همراه داشته باشد.
بر این اساس، مقاله حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است که قدرت هوشمند بازیگران سازمان همکاری شانگهای و بریکس چه تاثیری بر دینامیک سیکل قدرت دارد؟ فرضیه مقاله این است که قدرت هوشمند بازیگران سازمان همکاری شانگهای و بریکس به دلیل تاکید بر منابع اجباری(قدرت سخت و مادی) و منابع اقناعی(قدرت نرم و مجازی) سیکل قدرت را تحت تاثیر قرار داده و نظم هژمونیک را در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی و فناوری با چالش مواجه میسازد. در این مقاله، روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری دادهها نیز به شیوه کتابخانهای، منابع فضای مجازی و آمار و ارقام است.
قدرت هوشمند
سیکل قدرت
سازمان همکاری شانگهای و بریکس
2016
10
01
167
198
http://ca.ipisjournals.ir/article_22198_4d0503d4a8cb2c0e498c1ebce8f6abd6.pdf
فصلنامه علمی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
2322-3766
2322-3766
1394
21
92
تاثیر مولفههای موازنه نرم چین و روسیه بر هژمونی ایالاتمتحده آمریکا
منصور
رحمانی
احسان
میری
ویژگیهای نظام بینالملل پساجنگ سرد و تبیین هژمونی ایالاتمتحده صرفا متأثر از تغییر ساخت قدرت نیست، بلکه عملکرد کارگزاران و بازیگران نیز در شکلدهی به اصول و مبانی این دوران نقش قابلتوجهی را ایفاء مینماید. در این راستا، انجام اقدامات ضدهژمونیک نظیر حادثه 11 سپتامبر 2001 و نقشآفرینی بازیگران چالشگر منطقهای روحیه تقابل با قدرت هژمون را افزایش داد و زمینه را برای ابراز وجود قدرتهای نوظهوری فراهم نمود که وضعیت کنونی نظام بینالملل را به سوی تک-چندقطبی سوق دادهاند.
در این میان، قدرتیابی چین در عرصه اقتصادی و تأثیرگذاری بر نظام بینالملل از یکسو و تلاش روسیه بهمنظور حفظ حوزه نفوذ خود در سطح منطقهای و به تبع آن تقابل با یکجانبهگرایی هژمون از سوی دیگر منجر به طرح این سوال شده است که مهمترین مؤلفههای موازنه نرم چین و روسیه کدام هستند و این مؤلفهها چه تأثیری بر هژمونی ایالاتمتحده دارند؟ فرضیه تحقیق این است که مؤلفههایی نظیر مشروعیت زدایی از هژمون، تقویت قدرت اقتصادی، عدم پذیرش سرزمینی و بهرهگیری از سازمانهای فرامنطقهای نظیر بریکس مهمترین مولفههای موازنه نرم چین و روسیه بهشمار میروند که به دلیل تاکید بر مقابله غیرمستقیم با هژمون و ائتلاف موازنهگر علیه قدرت برتر میتوانند، ایالاتمتحده آمریکا را با چالش مواجه سازند.
این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای، منابع فضای مجازی و آمار و ارقام به ارزیابی مولفههای موازنه نرم چین و روسیه در زمینه قدرت اقتصادی، بهرهگیری از بریکس و اقداماتی نظیر مشروعیتزدایی از هژمون، عدم پذیرش سرزمینی و جلوگیری از کارآیی ایالات متحده در مناطق حساس جغرافیایی موفقیت قابل توجهی داشته و توانستهاند هژمونی ایالات متحده را تحت تاثیر اقدامات خود قرار دهند.
موازنه نرم
هژمون
بریکس
چین و روسیه
2016
10
01
65
95
http://ca.ipisjournals.ir/article_22199_b722934045c404a7796167576cc5024d.pdf
فصلنامه علمی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
2322-3766
2322-3766
1394
21
92
پیوند میان ژنم و کد ژئوپلیتیک در سیاست خارجی(مطالعه موردی: فدراسیون روسیه و گرجستان)
رضا
سیمبر
صارم
شیراوند
بهرهگیری از مفاهیم سایر علوم میتواند گاه در فهم مناسبات سیاسی و بینالمللی راهگشای پژوهشگران باشد. یکی از بهرههای مفهومی که در منظومه ژئوپلیتیک کاربرد یافته است، مفهوم «کد» و «ژنوم» ژئوپلیتیک است. ژنوم ژئوپلیتیک، نقشه ژنتیک سیاست هر کشور است که رفتار کشورها را در عرصه داخلی و به ویژه خارجی تحت تأثیر قرار میدهد. کشورها ژنومهای سایر بازیگران را به عنوان کدهای ژئوپلیتیک درنظر میگیرند. تعامل یا تقابل کد/ ژنوم کشورها فضایی را ایجاد میکند که میتواند هم راستا یا مغایر با منافع ملی و منطقهای باشد. نگارندگان در این مقاله تلاش میکنند تا ضمن شناسایی مؤلفههای تاثیرگذار ژئوپلیتیک دو کشور روسیه و گرجستان به این پرسش پاسخ دهند که «ابزارهای ژئوپلیتیک چه تاثیری در سیاست خارجی روسیه وگرجستان دارند»؟ فرضیه مقاله این است که ژن ایده قدرت بزرگ و نیز ژن موقعیت ژئواکونومیک در فدراسیون روسیه در مقابل کدهای اقلیتهای ملی و جداییطلبی و موقعیت ژئواستراتژیک و گذرگاهی، فضای مناسبی جهت بهرهبرداریهای سیاسی فدراسیون روسیه در قبال گرجستان فراهم ساخته است. یافتهها نشان میدهند که در ارتباط با کشور گرجستان ژنهای ژئوپلیتیک فعال و غالبی وجود دارد که عبارت هستند از اقلیتهای ملی،جداییطلبی، گرایش به نهادگراییهای فرامنطقهای ضدروسی و آتلانتیکگرا، موقعیت ژئواستراتژیک و گذرگاهی و در روسیه ژنهای غالب و فعال ژئواکونومی، اندیشه قدرت بزرگی، گسترش ناتو و اتحادیه اروپا به شرق، هموطنان روسی، وسعت و گستردگی جغرافیایی وجود دارد که سیاستخارجی هر دو کشور را تحت تأثیر قرار میدهد.
روسیه
گرجستان
کد و ژنوم ژئوپلیتیک و سیاست خارجی
2016
10
01
97
130
http://ca.ipisjournals.ir/article_22200_16cca5c5bef9c87722c4df327594e0c3.pdf
فصلنامه علمی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
2322-3766
2322-3766
1394
21
92
تجزیه و تحلیل تاثیر اندیشه نئواوراسیاگرایی بر سیاست خارجی روسیه در بحران اوکراین 2014
علی
علی حسینی
حسن
آئینه وند
در سالهای اخیر تفکر اوراسیاگرایی بیش از هر اندیشه دیگری به سیاست خارجی روسیه بهویژه در مناطق خارج نزدیک جهت میدهد. این اندیشه بر این باور است که باید در برابر جهان تکقطبی ایستاد. به عقیده ولادیمیر پوتین در عصر حاضر، «بهار روسیه» رسیده است و این کشور میبایست با دنبال کردن تفکر اوراسیایی، هویت از دسترفته خود را احیا کند و یک بار دیگر مناطق از دسترفته را به زیر پرچم بزرگ و باشکوه روسیه درآورد. وی در دوره جدید آشکارا و رادیکالتر از گذشته از تقابل با غرب و حفاظت از مناطق نفوذ خود استقبال میکند؛ مسئلهای که در جریان بحران اوکراین در سال 2014 بهخوبی آشکار شد. بحران اوکراین نشان داد که نظریه اوراسیاگرایی به مرحله عملیاتی شدن، رسیده است و روسیه مسیر بازگشت به شکوه و عظمت دوران تزاری و اتحاد جماهیر شوروی را در پیشگرفته است.
این مقاله به دنبال بررسی تأثیر اندیشه اوراسیاگرایی و ژئوپلیتیک به مسائل بینالمللی در جریان بحران اوکراین است لذا سوال اصلی مقاله این است که رویکرد نئواوراسیاگرایی روسیه چه تأثیری بر مواجهه این کشور با بحران اوکراین گذاشت؟ و این مواجهه تا چه اندازه متأثر از تفکرات نئواوراسیاگرایی و ژئوپلیتیک است؟ فرضیهای نیز طرح میگردد که الزامات ژئوپلیتیک روسیه، هویت متمایز روسی، تفکر نئواوراسیاگرایی و محاصره ژئوپلیتیک مسکو توسط ناتو، عوامل اصلی اتخاذ رویکرد سختگیرانه روسیه در قبال بحران اوکراین میباشد که موجب اجتنابناپذیری این بحران شده است.
ژئوپلیتیک
نئواوراسیاگرایی
قدرت بزرگ هنجارمند
بحران اوکراین و فدراسیون روسیه
2016
10
01
131
165
http://ca.ipisjournals.ir/article_22201_48d025f9b09f84154d49acb8d7084f18.pdf