نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

             نظام بین الملل در سال‌های اخیر شاهد افول نسبی منازعات منطقه‌ای و قومی در منطقه قفقاز بوده است، ولی در مقابل رقابت کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تشدید شده است. فروپاشی شوروی فرصتی مناسب برای ایالات متحده آمریکا و سایر کشورهای غربی فراهم نمود تا در جمهوری‌های بازمانده از شوروی در پی کسب نفوذ و امتیازات ویژه برآیند. قفقاز به‌واسطه اهمیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیکی خود، پس از 1991 شدیداً مورد توجه غرب و در راس آن ایالات متحده بوده است. این رقابت‌ها توسعه اقتصادی و ثبات منطقه قفقاز را تحت تاثیر خود قرا‌ر‌داده است. آذربایجان و گرجستان با جهت‌گیری در مسیر سیاست‌های مورد تایید آمریکا تمایل زیاد خود را در همراهی با این کشور و اجرای برنامه‌های آن نشان داده‌اند. ارمنستان نیز علی‌رغم اینکه سیاست آمریکامدارانه در پیش نگرفته است، اما به ویژه پس از 11 سپتامبر شاهد روابط محکم ایروان با واشنگتن هستیم. این مقاله تلاشی است برای فهم بهتر تلقی سیاست خارجی آمریکا از منطقه بویژه پس از حوادث 11 سپتامبر و حول این محور اساسی به بحث  می‌پردازد که آمریکا به منظور ساماندهی الگوی امنیت مبتنی بر هژمونی و تثبیت حضور خود در منطقه جنبه‌های امنیتی -  نظامی در این منطقه را پر رنگ‌تر ساخته است. وضعیت پیچیده منطقه و روابط خصومت‌آمیز ایران و آمریکا و به خصوص سیاست‌های آمریکا مبنی بر حذف ایران از مسیرهای ترانزیتی و نادیده گرفتن نقش و جایگاه اساسی ایران و به چالش کشیدن نقش روسیه در منطقه ماحصل این تلقی و عملکرد سیاست خارجی آمریکا در منطقه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• ایالات متحده آمریکا
• یازده سپتامبر
• توازن قوا و اوراسیا