نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران.
2 استادیار گروه روابط بین الملل، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران.
چکیده
اسلام به عنوان دومین دین روسیه و مسلمانان به مثابه بخش جدایی‌ناپذیر دموگرافی این کشور، موضوع حساسی در سیاست داخلی و خارجی روسیه محسوب می‌شود. مسلمانان روسیه که در دوره اتحاد جماهیر شوروی تحت تاثیر ایدئولوژی نظام کمونیستی با چالش هویتی در انزوا و محاق فرو رفته بودند با فروپاشی شوروی در چارچوب نظام سیاسی جدید، درصدد احیای هویت دینی قرار گرفتند. در این میان، حکومت مرکزی روسیه با نگرانی از هویت‌جویی مسلمانان از اسلام افراط‌گرای سلفی به دنبال تحدید فعالیت‌های اسلام‌گرایان رادیکال و تشویق مسلمانان معتدل در روسیه پرداخت. این مساله تحت تاثیر تحولات خاورمیانه پس از 11 سپتامبر 2001 میلادی و تقویت جریان‌های سلفی مانند داعش و گرایش برخی از مسلمانان روسیه به این جریان‌ها با نگرانی و حساسیت بیشتری پیگیری شد. در این چارچوب این مقاله تلاش دارد تا به این پرسش اصلی بپردازد که چه عواملی در جایگاه و نقش مسلمانان در فدراسیون روسیه تاثیر گذارند؟ یافته‌های این مقاله که به وش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته نشان می‌دهد که چالش هویت‌یابی در میان مسلمانان روسیه و وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آنان و ذهنیت‌گرایی تاریخی دولت مرکزی از هویت دینی و نفوذ بنیادگرایی، تروریسم و جدایی‌طلبی و بی‌ثباتی سیاسی در مناطق مسلمان‌نشین روسیه و اسلام‌هراسی در این کشور، نقش اصلی را در تعیین جایگاه مسلمانان در فدراسیون روسیه دارند.
کلیدواژه‌ها
)