نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی (گرایش مسائل ایران)، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول، دانشیار گروه علوم سیاسی_ اندیشه‌های سیاسی و مسائل ایران، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استاد گروه علوم سیاسی-اندیشه سیاسی و مسائل ایران، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

گسترش ناتو و اتحادیه اروپایی به شرق با دامن‏زدن به فضای عدم‏قطعیت راهبردی در مناسبات دولت‏های غربی با روسیه به بهای تشدید معضل امنیت در سراسر اوراسیای مرکزی تمام شده و مسکو را به اتخاذ تصمیم‏های سخت و بعضاً ناسازگار با صلح و ثبات منطقه‏ای واداشته است. در این شرایط، همگرایی دولت‏های خواهان تغییر حکمرانی جهانی می‏تواند رفتارهای تهاجمی علیه نظام سلطه را تعدیل و پدیده تغییر وضع موجود را به‏شیوه مسالمت‏آمیز دنبال نماید. مقاله حاضر این رویکرد را برپایه تأثیر «مناسبات ویژه ایران با روسیه در حوزه‏های راهبردی» بر «پیش‏بینی‏پذیری رفتارهای مسکو و کاهش معضل امنیت در اوراسیای مرکزی به‏واسطه تغییر موازنه در سیاست خارجی و دفاعی روسیه از آفند به پدافند» توضیح می‏دهد. از این رو مقاله به‏دنبال یافتن پاسخی مناسب برای این پرسش است که «دلایل و شیوه‏های تأثیرگذاری ایران بر تغییر رویکرد آفندی روسیه به‏نفع پدافند و بنابراین، کاهش معضل امنیت در اوراسیای ‏مرکزی کدام‏اند؟» ‏پاسخ اولیه مقاله به بخش چرایی پرسش در «اتحاد طبیعی ایران و روسیه» نهفته است و ‏عمده دلیل اثرگذاری ایران بر تحول در موازنه آفند-پدافند روسیه را نیز در «تهدیدها و دغدغه‏های ‏مشترک ایران و روسیه از جانب غرب و سازواری منافع دو کشور در متوقف‏ساختن ‏توسعه‏طلبی‏های غرب در مرزهای غربی و شمالی» جستجو می‏کند. مقاله پیشرو از نوع توصیفی-تحلیلی ‏بوده و از روششناسی استنتاجی بهره برده است.‏ یافتههای مقاله نیز که به‏طور عمده برپایه استناد به شواهد عینی-تاریخی و استدلال منطقی تجزیه‏وتحلیل شده‏اند بر صدق پاسخ‏های اولیه گواهی می‏دهند.

کلیدواژه‌ها