نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل از دانشگاه علامه طباطبایی

2 استاد دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه، تهران، ایران

چکیده

به ­دنبال موافقت اعضای بنیان‌گذار شانگهای در بیست و یکمین اجلاس سران با عضویت کامل ایران در این سازمان، مقاله حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤال کلیدی زیر است: عضویت کامل ایران در این سازمان شانگهای در میانه تغییرات ژئوپلیتیکی در اوراسیا به چه معناست و تهران چه نقشی می‌تواند در تکامل سازمان جهت ادغام اوراسیا ایجاد کند؟ بر اساس نظریه سازه‌انگاری و ساخت اجتماعی مناطق، یافته‌های این پژوهش با استفاده از روش کیفی و افق بیناذهنی نشان می‌دهد که در یک نگاه بلندمدت، سازمان شانگهای یک سازوکار مهم برای دستیابی به برخی اهداف سیاست خارجی به‌ویژه سیاست "نگاه به شرق" در اختیار تهران قرار می‌دهد. عضویت کامل همچنین مشارکت فعال تهران در شکل‌گیری رژیم‌های امنیتی و اقتصادی منطقه‌ای را تسهیل می‌کند. تهران هم به‌نوبه خود می‌تواند نقش مهمی در تکوین و تکامل سازمان شانگهای ایفا کند زیرا منافع منطقه‌ای ایران ناشی از اهداف کشور برای ایجاد یک جامعه اوراسیایی و جلوگیری از تبدیل‌شدن منطقه به کانون تروریسم و افراط‌گرایی؛ استفاده از ظرفیت‌های ژئواکونومیک کشور برای ایجاد پل ارتباطی بین آسیا و اروپا و همچنین به‌عنوان قطب راه‌های تجاری-مواصلاتی در منطقه، با اهداف سازمان شانگهای منطبق می‌باشد.

کلیدواژه‌ها