نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات منطقه‌ای خاورمیانه، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 مطالعات منطقه‌ای خاورمیانه، دانشگاه تهران

چکیده

تحلیل مواضع سیاست خارجی ترکیه در قبال تحولات سوریه با توجه به اهمیت راهبردی این کشور در ابعاد مختلف حائز اهمیت است. مواضع ترکیه در قبال رویدادهای جنگ داخلی سوریه روندهای متغیری را پیموده است. این پژوهش سعی دارد با روشی توصیفی- تبیینی و با استفاده از رویکرد نظری سازه‌انگاری، به این سؤال پاسخ گوید که انگاره‌های هویتی چه نقشی در سیاست خارجی ترکیه در قبال جنگ داخلی سوریه داشته است؟ همچنین این فرضیه را به آزمون می‌گذارد که سیاست خارجی ترکیه در قبال سوریه را علاوه بر رویکردهای مادی و واقع‌گرایانه، می‌توان بر اساس انگاره‌های هویتی این کشور نیز تبیین کرد. یافته‌ها نشان می‌دهند که سیاست خارجی ترکیه در قبال جنگ داخلی سوریه در حوزه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از تلفیق انگاره‌های هویتی این کشور از قبیل انگاره ناسیونالیستی و ضدیت با عامل کردی، ضدیت با مقاومت اسلامی و رقابت با ایران، هویت اسلام اخوانی و ارائه مدلی از اسلام ترکی و درنهایت انگاره نو عثمانی گری تشکیل‌شده است.

کلیدواژه‌ها

احمدیان، قدرت؛ دانش نیا، فرهاد؛ کرمیان، کرم رضا ،1395، هویت و سیاست خارجی خاورمیانه‌ای ایران و ترکیه در سوریه، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست جهانی، دوره 5، شماره 4،صص 152-159.
اکرمی نیا، محمد، 1399، رویکردهای سیاست خارجی ترکیه در قبال گروه‌های تارش گری در سوریه و تأثیر آن بر امنیت نظامی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی سال 10، شماره 40، صص 88-93.
پیروز فر، مهدی؛ عبدالله، عبدالمطلب؛ ولی زاده میدانی، رامین ،1397، انگاره‌های هویتی و تبیین سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه در قبال جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی «پژوهشنامه انقلاب اسلامی «،سال 8،شماره 27،ص 203.
تقی لو، فرامرز؛ خیری، مصطفی ،1399، ترکیه، بحران سوریه و سیاست مقابله با ظهور کردستان (2011-2020)، پژوهشنامه ایرانی سیاست بین‌الملل، سال 9، شماره 1،صص 57-69.
خلیلی نژاد کشکوئی، رو ح الله؛ دهشیار، حسین،1396، بحران سوریه و امنیت ملی ترکیه، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال 7، شماره 2،صص 56.
دانش نیا، فرهاد؛ هاشمی، مسعود، 1393، تحولات سیاست خارجی ترکیه در قبال سوریه و تبیین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر آن (2002-2014) فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، سال 6، شماره 39، صص 47-68.
دهشیار، حسین، 1391،هویت خاورمیانه‌ای ترکیه: تأکید منطقه‌ای، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست جهانی، دوره 1، شماره 2، ص 79.
سیمبر، رضا؛ رضاپور، دانیال؛ ساریسا، اردلان،1397، شیفت پارادایمی در سیاست خارجی منطقه‌ای ترکیه؛ دلایل و پیامدها، دو فصلنامه سیاست و روابط بین‌الملل، سال 2، شماره 2، صص 200.
صارمی، محمدرضا؛ سنایی، اردشیر؛ جلالی، رضا،1397، سیاست خارجی ترکیه در قبال تحولات اخیر سوریه، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، سال 9، شماره 37، ص 276.
صفوی، حمزه؛ نبوی، مهدی ،1395،رفتارشناسی ترکیه در قبال تحولات سوریه در پرتو دکترین عمق راهبردی، مجله سیاست دفاعی، سال 24، شماره 94، صص 127-128.
عسگر خانی، ابو محمد؛ عبدالسلام، تقی ،1395، بررسی تطبیقی سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه از سال 2010 تا 2015، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال 12، شماره 37، صص 57-67.
عظیم زاده اردبیلی، محمد منصور؛ مسعود نیا، حسین؛ امام‌جمعه زاده، سید جواد ،1396، تحلیل سازه انگارانه سیاست خارجی نوین ترکیه و رقابت با جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال 10، شماره 38، صص107-111
کریمی فرد، حسین،1396، تعامل و تقابل ایران و ترکیه در بحران سوریه، فصلنامه سیاست، سال 4، شماره 13، ص 97.
کوشکی، محمدصادق؛ گودرزی، مریم،1395،نقش راهبردی ترکیه در تحولات خاورمیانه ) مطالعه موردی بحران سوریه)، سومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، صص 147-148
گوهری مقدم، ابوذر؛ مددلو، رامین ،1395، ریشه‌های عثمانی گرایی در سیاست خارجی ترکیه، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال پنجم، شماره 17، صص 124-127
محمدی، سیدمحمد؛ جمال پور، میکائیل ،1399،چشم‌انداز اسلام سیاسی در ترکیه و تأثیر آن بر تحولات امنیتی منطقه، فصلنامه مطالعات علمی بیداری اسلامی، سال نهم، شماره هجدهم، صص 52-59.
محمودی کیا، محمد؛ فرهادی، عباس ،1398، بررسی مقایسه‌ای کنش سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه بر اساس نظریه سازه‌انگاری، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال دوازدهم، شماره 47 ، ص 166.
مرادی کلارده، سجاد؛ روحی دهبنه، مجید؛ سیمبر، رضا ،1396، انگاره‌های هویتی و تبیین سیاست خارجی عربستان در قبال عراق، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال ششم، شماره 21 ، ص 25.
مسعود نیا، حسین؛ درج، حمید ،1397، پردازش دلایل دگردیسی در سیاست خارجی ترکیه در قبال بحران سوریه، مجله سیاست دفاعی، سال بیست و ششم، شماره 104، صص 79-92.
مسعود نیا، حسین؛ نجفی، داوود ،1390، سیاست خارجی نوین ترکیه و تهدیدهای امنیتی فراروی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه آفاق امنیت، سال چهارم، شماره سیزدهم، صص 151-153.
مشیر زاده، حمیرا ،1399، تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران انتشارات سمت چاپ چهاردهم، ص 55.
نیکوکار، علی؛ گودرزی، مهناز،1397، تغییر مبانی هویتی سیاست خارجی ترکیه در خاورمیانه و تأثیرات منطقه‌ای آن، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال 14، شماره 44، ص 41-48.
یزدانی، عنایت‌الله؛ طحانیان زاده، عاطفه؛ فلاحی، احسان،1396، بررسی مقایسه‌ای راهبرد ترکیه و عربستان در بحران سوریه، مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال ششم، شماره 23، ص 180.
یعقوبی فر، حامد،1392، گونه شناسی سیاست خارجی ترکیه در خاورمیانه، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و هفتم، شماره 4، ص 967.
 
لاتین
Akbarzadeh, Shahram and Barry, james(2016). Iran and Turkey: not quite enemies but less than friends. "Third World Quarterly". 22 September,p.3.
Basmisirli, Hasan (2016), Foreign policy analysis of Iran and Turkey’s sectarian policies in the Syrian civil war according to identity model and the constructivist theory, Center for international and european Studies, https://www.researchgate.net/publication/301770474
Çakır, Aylin & Gül Akdağ (2016), An empirical analysis of the change in Turkish foreign policy under the AKP government. TURKISH STUDIES, 2016 http://dx.doi.org/10.1080/14683849.2016.1261021.
DAGI. I. D. (2005). Transformation of Islamic Political Identity in Turkey :Rethinking the West and Westernization, Turkish Studies, Vol. 6, No.,pp.11-12.
kemal, l. (22/8/2012) ". Inside Free Syrian Army's Headquarters in Turkey". Almonitor: Accessed:3/8/2015, Available at: http://www.al-monitor.com/pulse/tr/politics/2012/08/inside-the-free-syrian-armys-turkish-hq.html.
Magued, Shaimaa  (2021),Turkey’s Role in Syria: A Prototype of its Regional Policy in the Middle East، http:// www.e-ir.info/2021/09/21/
Siccardi, Francesco (2021), How Syria Changed Turkey’s Foreign Policy, Carnegie Endowment for International Peace Publications Department,pp.6-8.
Sönmez, Eda Kuşku (2018), Dynamics of change in Turkish foreign policy: evidence from high-level meetings of the AKP government. TURKISH STUDIES https://doi.org/10.1080/14683849.2018.1495078.
Taspinar, Omer (2012), Turkey; the new Model? From the book, the Islamists are coming: who they really Are? (s.l.), Wilson Center and the U.S. Institute of Peace,p.192.
Tombuş, Ertuğ & Aygenç, Berfu(2017), (Post-)Kemalist Secularism in Turkey. Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 2017 VOL. 19, NO. 1, 70–85 http://dx.doi.org/10.1080/19448953.2016.1201995
Unver Noi Aylin (2013) "A Clash of Islamic Models", CURRENT TRENDS IN ISLAMIST
IDEOLOGY / VOL. 15,p.105.
Wahyu, Wicaksana. (2013). The Constructivist Approach towards Foreign Policy Analysis. [Online]. Available at: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc.