نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اراک
چکیده
در یک رویکرد واقع گرایانه، منافع امنیتی ایران در قفقاز جنوبی در سایۀ حفظ توازن منطقه ای قدرت تأمین میشود. بر همین پایه، برنامه ساخت کریدور زنگه زور منجر به برخی نگرانی ها در محافل سیاسی و مدنی ایران نسبت‌به انگیزه ها و نتایج این اقدام شده است. مقالۀ حاضر با تمرکز بر این نگرانی ها، تهدیدهای احتمالی ساخت این کریدور علیه منافع ج.ا. ایران را می کاود و در این فرایند به این پرسش پاسخ می دهد که برنامه ساخت کریدور زنگه زور دربردارندۀ چه تهدیدهایی علیه منافع ج.ا. ایران است. یافته های پژوهش نشان می دهد ایجاد کریدور زنگه زور در خاک ارمنستان، بر پایۀ برنامه های اعلام‌شده از سوی محور جمهوری آذربایجان- ترکیه، می تواند توازن منطقه ای قدرت را به ضرر ج.ا.ایران تغییر دهد؛ بنابراین پیشبرد این پروژه تهدیدی امنیتی علیه منافع ژئوپلتیک و اقتصادی ج.ا.ایران تلقی میشود که اهم موارد آن عبارت‌اند از: امکان تغییر ژئوپلتیک مرزها از طریق انسداد مرز زمینی ایران و ارمنستان؛ امکان همگرایی ارمنستان با بلوک غرب و تشدید تنهایی استراتژیک ج.ا.ایران؛ کاهش مزیت های ترانزیتی ایران در کریدور شمال-جنوب؛ افزایش نفوذ ترکیه در منطقه؛ به مخاطره افتادن حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی از طریق پیشبرد طرح پان ترکیستی و احیای قوم‌گرایی آذری؛ تقویت حضور ناتو، اسرائیل و روسیه در مرزهای شمالی کشور. به لحاظ تئوریک این مقاله از چارچوب نظری موازنۀ قوا در مکتب واقعگرایی سود می برد و با توجه به اینکه به چرایی مواضع مخالف ج.ا.ایران پاسخ می دهد، روش پژوهش از نوع پژوهش های تبیینی و علت کاو است.
کلیدواژه‌ها
)